Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2011

.fears & tears.

Ναι λοιπον. Η σημερινη αναρτηση εχει θεμα τις φοβιες και οχι μονο! Ξεκιναμε με απλη αναλυση λεξικου οπως ακριβως και στην προηγουμενη αναρτηση (εχει αρχισει και με εθιζει αυτο το πραγμα!):

Φόβος: (ο) ουσ. συναίσθημα ανησυχίας εξαιτίας κινδύνου, δέος, τρόμος.
Φοβία: (η) ουσ. (ψυχιατρ.) παθολογικός αγχώδης φόβος νευρασθενικών ή υστερικών ατόμων.
Δάκρυ: (το) ουσ. υφάλμυρο υγρό που τρέχει από τα μάτια, υπό την επήρεια εξωτερικών ερεθισμών, ή έντονων συγκινησιακών καταστάσεων.

Ας παρουμε τα πραγματα απο την αρχη ομως. Ολοι μας εχουμε φοβιες ετσι δεν ειναι? Ετσι νομιζω και εγω. Εχω ακουσει πως για οσα πραγματα υπαρχουν, τοσες ειναι και οι φοβιες που μπορει να εχει ενας ανθρωπος. Οι πιο κοινες ειναι ισως η εντομοφοβια, η κλειστοφοβια, η υψοφοβια, η ερπετοφοβια, η αγοραφοβια κτλπ. Η απορια ομως που μου εχει δημιουργηθει ειναι το πως μπορει ενα ατομο να αποκτησει ή και να ξεπερασει μια φοβια. Σχετικα με το τελευταιο, δυο τροπους εχω στο μυαλο μου: αυτον που ερχεσαι αντιμετωπος face to face με τον φοβο σου και αυτον που απλως τον αγνοεις. Δεν ξερω ποιος ειναι καλυτερος, αλλα ξερω πως και οι δυο δουλευουν, αλλα με διαφορετικα αποτελεσματα ο καθενας.

Αλλα στην παρουσα φαση δεν θελω να πολυαναλυσω το θεμα αντιμετωπισης, οσο το θεμα αποκτησης μιας φοβιας. Τι ειναι αυτο που πυροδοτει μια φοβια? Ποιο ειναι αυτο το συναισθημα που δινει την εντυπωση απολυτης ανισχυροτητας απεναντι σε κατι η σε καποια κατασταση στο ατομο?

Για να το παιξω και λιγακι ξερολας (αφου μου αρεσει αλλωστε!), ο Σ. Φρόυντ χωριζει τον φοβο/αγχος (μιας και κατ' αυτον οι δυο αυτες εννοιες δεν διαφερουν) σε τρεις κατηγοριες:
  • Το πραγματικο αγχος/φοβο (realistic anxiety/fear, στα γερμανικα Furcht) το οποιο οφειλεται στα εξωτερικα ερεθισματα του "Εγω" (ego) και το οποιο το βιωνει κανεις οταν ειναι πχ. σε ενα λακκο με φιδια. Τοσο απλα.
  • Το ηθικο αγχος (moral anxiety, στα γερμανικα Angst) το οποιο βιωνει κανεις οταν η "απειλη" δεν ερχεται απο τον εξωτερικο, φυσικο κοσμο, αλλα απο την εσωτερικευση του κοινωνικου κοσμου του "Υπερεγω" (superego). Ουσιαστικα, ειναι μια αλλη εννοια για αισθηματα οπως ντροπη, ενοχη και τον φοβο της τιμωριας.
  • Τελος, το νευρωτικο αγχος (neurotic anxiety, στα γερμανικα neurotische Angst) το οποιο ειναι ο φοβος του να κατακλυστει ενα ατομο απο ερεθισματα απο το "Εκεινο" (id). Με λιγα λογια, βιωνεται απο τους ανθρωπους οταν ειναι ετοιμοι να χασουν την ψυχραιμια τους, τον αυτοελεγχο τους, τον ορθολογισμο τους και γενικοτερα να "φλιπαρουν". Ειναι αυτο το ειδος της ανησυχιας που κεντρισε το ενδιαφερον του Φρόυντ περισσοτερο, και συνηθως απλα ονομαζεται αγχος, η στρες.
Κατα τον Φρόυντ λοιπον η καθε κατηγορια αγχους/φοβιας (Πραγματικο αγχος/φοβος, Ηθικο αγχος και Νευρωτικο αγχος) εξαρταται απο το καθε μερος της προσωπικοτητας ενος ατομου (Εγω [ego], Υπερεγω [superego] και Εκεινο [id]), αντιστοιχα. Ωραια μεχρι και εδω.

Ναι, αλλα η ερωτηση του πως δημιουργειται μια φοβια δεν εχει απαντηθει ακομα. Κατα την γνωμη μου υπαρχουν παραγοντες οπως ωριμοτητα (αυτο και αν το αναλυει ο προαναφερθεισας κυριος), κοινωνικη επαφη, δραση στον φυσικο κοσμο και ερεθισματα, εμπειριες και φυσικα το ασυνειδητο. Η μαλλον, το μη συνειδητο. Λογω του τελευταιου μαλιστα, οι περισσοτερες φοβιες δεν μπορουν να τεκμηριωθουν ουσιαστικα, λογω του οτι ειναι κατι που η επιστημη δεν εχει ακομα αγγιξει.

Ωραια, τα βρηκαμε και εδω. Δηλαδη, δεν ξερω αν τα βρηκαμε, αλλα νομιζω πως ειναι μια εστω ικανοποιητικη προσεγγιση του θεματος, τουλαχιστον απο την επιστημονικη τους σκοπια. Ας περασουμε και στα προσωπικα.

Εχω φοβους. Και ναι προσπαθω να τους καταπολεμησω. Face to face. Εχω πρωτολεια αγοραφοβια. Εχω πρωτολεια εντομοφοβια. (Οποιος δεν ξερει τι σημαινει πρωτολεια, να κατσει να το ψαξει!) Εχω κλειστοφοβια και συγκεκριμενα ανελκυστηροφοβια (ναι ΥΠΑΡΧΕΙ γαμω!).
Αυτα. Νομιζω. Προσπαθω να τους καταπολεμησω καθημερινα και ιδιαιτερα την πρωτη. Επισης εχω και διαφορες ψυχαναγκαστικες διαταραχες. Αλλα ειναι πολλες αυτες και καποιες απο αυτες θελουν και εξηγηση. Οποτε δεν θα τις αναλυσω τωρα (μα τι κακος που ειμαι!).

Ειναι δυσκολο να ζεις. Το ειχε πει και ο κυριος που ανεφερα παραπανω. Το σιγουρο ειναι πως δεν μπορεις να ζησεις, εαν δεν εχεις δακρυσει εστω και μια φορα. Εαν δεν εχεις γευτει αυτο το "υφαλμυρο υγρο". Εμενα προσωπικα καθε φορα μου δινει δυναμη (Οχι σαν το RedBull, μην γινει παρεξηγηση παρακαλω). Μου δινει δυναμη να συνεχισω να παλευω για το καλυτερο δυνατο. Με κανει να νιωθω παραξενα ωραια. Μου δειχνει τα πραγματα με αλλη οψη, με αλλο point of view. Με ηρεμει. Χωρις αυτες τις στιγμες απολυτης συνειδητοποιησης των πραγματων, οι οποιες συνηθως ερχονται μετα τα δακρυα, ισως να μην μπορουσα να ζησω. Πιθανοτατα δηλαδη.

Well, αυτα και για σημερα. Ελπιζω να ηταν ενδιαφεροντα και χρησιμα.
cipherk.

    2 σχόλια:

    1. Κατά την γνώμη μου ο φόβος, κάθε φόβος, προέρχεται απο την άγνοια. Σκέψου!

      ΑπάντησηΔιαγραφή
    2. Κατ'αρχάς, ευχαριστώ που διάβασες την ανάρτηση και μπήκες στον κόπο να κάνεις σχόλιο :)
      Το έχω σκεφτεί και εγώ αυτό που λες, αλλά πχ. στην αγοραφοβία δεν υπάρχει κάτι το άγνωστο, έτσι δεν είναι? Όπως επίσης και στην κλειστοφοβία. Άρα λοιπόν θα μπορούσες να πεις πως είναι ένας λόγος/παράγοντας η άγνοια, αλλά χωρίς να είναι όμως προϋπόθεση, όπως αυτά που αναφέρω. Και ναι συμφωνώ με αυτό που λες. Η άγνοια δημιουργεί τον φόβο, αλλά όχι την φοβία.

      ΑπάντησηΔιαγραφή